Ο ήλιος είχε ξυπνήσει τα πουλιά, γέμισε τα κεφαλάκια τους τραγούδι, γλίστρησε από τη κορφή του βουνού ήσυχα, μαλακά, στις πλαγιές και στον κάμπο, άνοιξε τις πόρτες του κάστρου και μπήκε.
Βρήκε το μαυροπούλι, κρεμάστηκε στον αφίλητο λαιμό του, το χάιδεψε σαν νοικοκύρης.
Τι χαρά είναι τούτη που παίρνω κάθε φορά που γυρνώ χειμώνα στις απόκρημνες πλαγιές του Αιγαίου.
Η αλήθεια είναι ότι το καλοκαίρι, Ιούλιο και Αύγουστο, τα νησιά μας, αυτό το μαγικό σύμπλεγμα ίδιων αλλά τόσο διαφορετικών εμπειριών, έχουν την τιμητική τους. Οικογένειες, ζευγάρια αλλά και μοναχικοί «καβαλάρηδες» εξορμούν κατά χιλιάδες, στα γνωστά – άγνωστα νησιά του αρχιπελάγους μας για να ζήσουν την μαγική αύρα τους, το αιώνιο ελιξίριο τους, που σε κάνει πάντα να είσαι ή να νιώθεις νέος.
Και εκεί, τέλη Σεπτέμβρη όλα γίνονται αλλιώς. Ή μήπως όλα γίνονται όπως πραγματικά είναι;
Χρόνια τώρα, έχω ανακαλύψει έναν πολιτισμό άγνωστο στους Έλληνες.
Είναι τα νησιά του Αιγαίου, της Άσπρης θάλασσας στην γλώσσα των πειρατών, Ενετών και Οθωμανών εμπόρων, που για αιώνες την ταξίδευαν, αλλά το Χειμώνα.
Και γω, σε μια μικρή μου ανάπαυλα έκανα το χρέος μου, ακολούθησα το βαθύ μου χτυποκάρδι, έφτασα Χειμώνα στην Άνδρο!
Δυο μέρες τώρα «χάνομαι» στις εξοχές του «Επάνω Κάστρου» της μεγαλύτερης αρχαίας πολιτείας της. Τούτο ήταν το μεγαλύτερο απ τα τρία του νησιού, το κάτω Κάστρο και του Μακροτάνταλου ( όνομα προερχόμενο από τον Μάρκο Δάνδολο) πρώτο Ηγεμών των Φράγκων περί το 1207, χρονιά που το νησί γλιστρά από τους βυζαντινούς.
Στην ακμή του μπορούσε να προστατεύσει περίπου 1000 ή και περισσότερους κατοίκους και εθεωρείτο απόρθητο λόγω των υψηλών βράχων που το περιβάλλουν και του ισχυρού του τείχους. Η ιστορία του είναι άγνωστη και ίσως αυτό να τροφοδότησε τους θρύλους που το περιβάλλουν. Βάλθηκα και γω με τη σειρά μου να την ψάξω, να ξεχωρίσω την αλήθεια από αυτό το πανίσχυρο ορεινό όνειρο.
Ξάνοιξα λοιπόν την ξεχασμένη πολιτεία τούτη. Από τη μια μεριά οι βασιλείς, με το μεγαλείο τους, οι αυτοκράτορες με τη δόξα τους, οι ιδιοφυΐες με την άλω τους, οι Άγιοι (ιππότες) με το φωτοστέφανο τους, οι αρχηγοί των λαών με την εξουσία τους, οι προφήτες, οι παντογνώστες, οι πλούσιοι. Κι από την άλλη εμείς. Ο Αλέξανδρος που φωτογραφίζει λουλούδια και μανιτάρια όλο το χειμώνα, ο καφετζής στο Συνέτι που μας τράταρε στα όρθια, ο μπακάλης στη Χώρα που περιμένει να κρυώσει ο καιρός για τα χοιροσφάγια, όλοι αυτοί που ο θάνατος ξεχνά να καθαγιάσει εν ολίγοις..
Ο θρύλος λέει πως οι Τούρκοι περί τα 1560 μ.Χ. πολιορκούσαν – μάταια – το Κάστρο αλλά δεν μπορούσαν να το καταλάβουν από τους Ενετούς και τους αυτόχθονες κατοίκους του. Έστειλαν μια γριά με την έγκυο κόρη της να ζητήσουν βοήθεια ή οποία το βράδυ άνοιξε τις πύλες με αποτέλεσμα την σφαγή των κατοίκων.
Κατά άλλους η γριά προειδοποίησε ή προσπάθησε να ξεφύγει. Όπως και να έχει, μετανιωμένη, αυτοκτόνησε ανεβαίνοντας σε ένα βράχο και πηδώντας στη θάλασσα. Έτσι η μνήμη της έμεινε χαραγμένη σαν της Γριάς το Κάστρο και σε μια όμορφη παραλία της Γριάς το Πήδημα.
Θωρώ. Όλα εδώ είναι σπασμένα, ανώνυμα κι ανοίκεια. Δεν ξέρω εάν φταίει ο φοβερός Γάλλος πειρατής «Κρεβελιέ» ή ο Καπουδάν πασάς με τις συνεχείς λεηλασίες του. Λεηλασίες που υπάρχουν έως τις μέρες μας. Εδώ είδα μεγάλες παρορμήσεις τρυφερότητας που μου φάνηκαν ότι αποκάλυπταν το βάθος των κακόμοιρων δυστυχισμένων ψυχών. Ανακάλυψα ότι αυτές οι παρορμήσεις δεν στάθηκαν εμπόδιο στα πλάσματα που πούλησαν την ψυχή τους για δόξα, για αναγνώριση, με μια λύσσα να ξεχωρίσουν από όλους τους άλλους. Ωστόσο, όσο λίμνασα σε τούτη εδώ τη κορφή διατήρησα την ανάμνηση των καλών στιγμών απροσποίητης ευθυμίας -ακόμη και των μονότονων- φτάνει να είναι αληθινών. Είμαστε ότι δεν είμαστε και αυτό το λέμε ζωή. Και γω, για να μπορώ να είμαι αυτός που είμαι, αυτός που θέλω να είμαι, φεύγω, ταξιδεύω. Κι όταν ταξιδεύω-ταξιδεύω ατελείωτα. Και για την ακριτική ποινή μου που με έχει καταδικάσει να αισθάνομαι, προτιμώ το χειμώνα γιατί σταματάω να ονειρεύομαι και απλά ζω. Αλλάζεις το χειμώνα στο Αιγαίο, ζεις με εντυπώσεις που δεν σου ανήκουν, σαν ένα εκκρεμές που δηλώνει παραίτηση, άλλος, ακόμα και στο τρόπο που είσαι εσύ ο ίδιος. Κάθε πρωί πρέπει να «σβήνεις τα πάντα από το πίνακα» και από μέρα σε μέρα οφείλεις να είσαι διαρκώς νέος.
Κόντευε βαθύ απόγευμα, μια μικρή κούραση μας χτύπησε τη πόρτα, κατεβήκαμε προς το χωριό της αφετηρίας μας το ξακουστό «καπετανοχώρι» του Κοχύλου.
Αγνάντευα τη θέα προς «τον γυαλό» όταν το μαυροπούλι είχε ήδη περάσει τα στενοσόκακα του χωριού και ανακάλυψε μια απ τις λίγες ανοικτές πόρτες χειμώνα στο χωριό! Το καφενείο του Κοχύλου.
Αργότερα επιστροφή προς το σπίτι, χρώματα λυγρά, και ένα χάδι θαλασσινής δροσοσταλίδας παρέα όσο συλλογιζόμουν τα νησιά το χειμώνα.
Το κάθε νησί του Αιγαίου είναι ένα πλοίο που διασταυρώνεται με ένα άλλο πλοίο και αφήνει στο πέρασμα του νοσταλγίες. Άγνωστες νοσταλγίες.
Κοίτα μην το χάσεις..
Κείμενα , φωτογραφίες Παναγιώτης Μουτσάκης
Και εδώ θα θαυμάσετε το κάστρο και την περιοχή από το υπέροχο βίντεο που μας παραχώρησε ο Πέτρος Μπαλόγιαννης από την εμπειρία του στην περιοχή.
