Ο “Παρθενώνας της Πελοποννήσου”όπως αποκαλείται, ο ναός του Επικούριου Απόλλωνα, είναι από τους καλύτερα σωζόμενους ναούς της αρχαιότητας και κατά τον Παυσανία, ήταν στην αρχαιότητα ο ομορφότερος ναός της Πελοποννήσου μετά τον ναό της Αθηνάς στην Τεγέα.
Η απόφαση για ένα ταξίδι στον μοναδικής ομορφιάς και αξίας Ναό του Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες της Φιγαλείας θα σε δικαιώσει απόλυτα.
Ο Ναός βρίσκεται στο κέντρο της Πελοποννήσου, στο όρος Κωτίλιο, σε υψόμετρο 1130 μέτρων, εκεί ψηλά που σμίγουν η Ηλεία, η Αρκαδία και η Μεσσηνία. Θα φτάσεις ή από την ορεινή Αρκαδία μέσω Ανδρίτσαινας ή ξεκινώντας να ανηφορίζεις από το Καλό Νερό έξω από την Κυπαρισσία.
Μετά το Καλό Νερό, στο Θολό, στρίβουμε δεξιά προς Ν. Φιγαλεία στον επαρχιακό δρόμο που συνδέει το Ιόνιο με την Ανδρίτσαινα.
Η άγρια φύση με ποτάμια και καταρράκτες και η μαγεία του βουνού σε κερδίζει.
Η απορία πάντα σφηνωμένη στο μυαλό μου δεν έφευγε καθόλου.
Γιατί εκεί στου βουνού την κορφή, στο πουθενά…
Πώς έφταναν τότε εκεί, πώς έκτιζαν, με τι μέσα, πόσον καιρό… και πολλά ακόμα ερωτήματα.
Χρόνια διάβαζα για τη φημολογούμενη περιστροφή του, για το μεγαλείο, την ομορφιά, την εξαιρετική του κατάσταση, την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του.
Και έφτασε η ώρα για την επίσκεψη, και μιας και βρισκόμουν στην “πατρίδα”, το αποφάσισα.
Υπέροχη η ανατολή του ήλιου εκείνο το χειμωνιάτικο πρωινό απ’ την επάνω “Πόλη”….
Τέλος Φλεβάρη και τα πολλά χιόνια είχαν λιώσει και επέτρεπαν το ταξίδι εκεί στα ψηλά.
Μυστηριώδες το πολύχρωμο πρωινό παιχνίδισμα στα σύννεφα πάνω από την Κυπαρισσία απ’ όπου βγήκα στο δρόμο για τον μοναδικό, μυστηριακό προορισμό.
Κατεύθυνση στο κέντρο της Πελοποννήσου στο όρος Κωτύλιο για επίσκεψη στον μοναδικής ομορφιάς Ναό του Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες της Φιγαλείας.
Στα 1130 μέτρα υψόμετρο εκεί ψηλά που σμίγουν η Ηλεία, η Αρκαδία και η Μεσσηνία.
Θ ανηφορίσουμε λοιπόν αφήνοντας πίσω μας την Κυπαρισσία, τον τόπο όπου έζησαν πολλές γενιές από την πλευρά του πατέρα μου, μέχρι το Ναό κι αργότερα θα κατηφορίσουμε μέσα στην κοιλάδα του ποταμού Νέδα για ν’ αντικρίσουμε τους περίφημους καταρράκτες του που είναι εντυπωσιακοί αυτή την εποχή του χρόνου.
ψάχνοντας μεταγενέστερα βρήκα και μία υπέροχη εντυπωσιακή πανοραμική φωτογραφία με drone του φωτογράφου από την Πελοπόννησο “Nikos Tsiak”
photo credit NIKOS TSIAK
Ανεβαίνοντας από Κυπαρισσία προς Πύργο μετά το Καλό Νερό στο Θολό στρίβουμε δεξιά προς Ν. Φιγαλεία στον επαρχιακό δρόμο που συνδέει το Ιόνιο με την Ανδρίτσαινα.
Η φύση μαγευτική, λόφοι, λοφίσκοι, βουναλάκια καταπράσινοι με κυπαρίσσια και ελιές.
Ελιές, ελιές και πάλι ελιές παντού όπου έφτανε το μάτι σου ελιές …
Όλοι οι κάμποι και τα βουνά γεμάτα λιόδεντρα σκαρφαλωμένα στα πιο απίθανα σημεία που με έκαναν και αναρωτιόμουνα πόσος κόπος, πόσα χέρια και πόσος χρόνος χρειάζεται κάθε χρόνο για το μάζεμα του μοναδικού καρπού, το κλάδεμα, και την φροντίδα όλων αυτών των δένδρων …
Πλησιάζω τον ναό, κάτω από το σκέπαστρο που τον προστατεύει από τη φθορά.
Δέος και ταπεινότητα, σεβασμός για τον ιερό χώρο, τα συναισθήματα μπροστά στο θέαμα.
Ο ναός του Επικούριου Απόλλωνα, Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO από το 1985, είναι μπροστά μου επιβλητικός, αγέρωχος, αιώνιος…
Η πρώτη εικόνα συνοδεύεται από ένα αυθόρμητο “Ωωωω!” και μια ανατριχίλα διαπερνά το κορμί μου.
Μπαίνω μέσα στο σκέπαστρο που προστατεύει τον ναό από την καταστροφή και άθελα μου η φωνή χαμηλώνει κάτω από την ομορφιά και η περιγραφή τόση όση να μην κυριεύει την εικόνα.
Κλείνω τα μάτια αγγίζω μία ιερή κολόνα και βρίσκομαι δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν, να παρακολουθώ τις τελετές προς τιμήν του θεού του φωτός, που η αύρα του λες και φωτίζει ακόμα τον ναό.
Τα ανοίγω και δεν αλλάζει τίποτα.
Το φως παραμένει, δίνοντας μια μοναδική λάμψη στην εικόνα.
Δικαίως είχε το προσωνύμιο ο “Παρθενώνας της Πελοποννήσου”
Χτίστηκε το δεύτερο μισό του 5ου π.Χ αιώνα, πιθανότατα από τον περίφημο αρχιτέκτονα του Παρθενώνα της Ακρόπολης, Ικτίνο.
Είναι μοναδικός για ναό της αρχαιότητας ο συνδυασμός των τριών ρυθμών, Δωρικού, Ιωνικού και Κορινθιακού, με την εξωτερική κιονοστοιχία να ανήκει σε έναν πολύ αυστηρό Δωρικό.
Αφιερώθηκε στο θεό Απόλλωνα με το προσωνύμιο Επικούριος διότι βοήθησε -επικούρησε- και έσωσε τους Φιγαλείς από την επιδημία πανώλης κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου και τους αξίωσε να πάρουν πίσω τη γη τους από τους Σπαρτιάτες.
Η ζωφόρος του ήταν μοναδική και, αντίθετα με τα καθιερωμένα, δεν περιέτρεχε τον ναό εξωτερικά, αλλά διακοσμούσε το εσωτερικό του.
Τμήμα της ζωφόρου με Κενταυρομαχίες και Αμαζονομαχίες που βρέθηκε στην ανασκαφή του 19ου αιώνα βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο.
Το σαθρό έδαφος, οι ακραίες καιρικές συνθήκες πάνω στο βουνό αλλά και το ασβεστολιθικό υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένος ο ναός, επέβαλαν μια κάλυψη με στέγαστρο, που κατασκευάστηκε το 1987 και είναι προγραμματισμένο να απομακρυνθεί όταν ολοκληρωθεί η συντήρηση.
Μια άλλη ιδιαιτερότητα αποτελεί το γεγονός ότι ο Ναός είναι στραμμένος από βορά προς νότο, αντίθετα από τους υπόλοιπους ναούς της εποχής του, για λόγους που δεν είναι ακόμα εξακριβομένοι.
Οι φήμες, πάλι, που θέλουν τον ναό να περιστρέφεται στον άξονα του κάθε χρόνο 50 περίπου δευτερόλεπτα της μοίρας ώστε να παρακολουθεί τον Σείριο, το άστρο του Κυνός, από το οποίο καταγόταν σύμφωνα με τη μυθολογία ο Απόλλωνας, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Φανταστικές ιστορίες, αλλά και πάλι σκέπτεσαι… λες;
Τα συναισθήματα παράξενα, δεν περιγράφονται.
Πρέπει να το ζήσεις, να αισθανθείς από κοντά το μεγαλείο, να νιώσεις να σε μαγνητίσει η εικόνα του να ακουμπίσεις τις κολώνες του και να αισθανθείς την δύναμη του φωτός, το λαμπρό φως του Απόλλωνα.
Κάθομαι στη γωνία, σ’ ένα πεσμένο τμήμα του ναού θαμπωμένος.
Παρατηρώ αυτή την εικόνα μεταξύ πραγματικότητας και ονείρου, γι’ αρκετή ώρα.
Περιφέρομαι κατόπιν γύρω του και συνειδητοποιώ ότι βρίσκεται σε εκπληκτική κατάσταση μετά από χιλιετίες ζωής σε ακραίες καιρικές συνθήκες.
Βγαίνω έξω στον περιβάλλοντα χώρο, που είναι γεμάτος από αρχαία κομμάτια των ανασκαφών…
Μια φωνή ακούγεται από μακριά, “κύριε κλείνουμε, θα βραδιάσει σε λίγο, ελάτε…”.
Ήμουν εκεί έξι ώρες και αισθανόμουν σαν να είχα φτάσει μόλις!
Η κατάβαση εύκολη, αλλά ή περιπέτεια στους καταρράκτες του Νέδα αναβλήθηκε.
Φτάνοντας στο Καλό Νερό σταμάτησα στον παλιό σταθμό, απομεινάρια μιας άλλης εποχής, για ένα τσίπουρο, και για να καταλαγιάσει το μυαλό μου αγναντεύοντας τη θάλασσα.
Ο ήλιος έπεφτε σιγά σιγά στο Ιόνιο και με χαιρετούσε.
Με ηρεμία και ζεστασιά, μου έδινε το γνωστό ραντεβού της επόμενης μέρας…
Κείμενα Φωτογραφίες Giorgi
