Ντάκος αυτός ο κρητικός λεβέντης της γεύσης με τα τρία υλικά που τρέφουν την ελληνική οικογένεια χρόνια τώρα. Ελαιόλαδο, παξιμάδι, και ντόπιο τυρί, η αγία τριάδα της Μεσογειακής διατροφής σε ένα πιάτο.
Η πιο κλασσική παραδοσιακή συνταγή του ντάκου από την κρητικιά μαγείρισσα Ράνια Πετρογιαννάκη με υλικά φερμένα από τον Άγιο Θωμά Ηρακλείου το χωριό της.
Χρησιμοποιήσαμε ένα από τα καλύτερα εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα της κρητικής γης το Ελίαμα “Eliama” το οποίο παράγεται με αυστηρές μεθόδους κάτω από την Ανατολική μεριά του Ψηλορείτη, στον εύφορο κάμπο του Ηρακλείου στο χωριό Αγία Βαρβάρα.
Όπως θα δείτε και στο βίντεο χρησιμοποιήσαμε κρίθινο παξιμάδι, τριμμένη ντομάτα και μία ξινομυζήθρα της περιοχής.
Το αποτέλεσμα εκπληκτικό !!!
Αλλά να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…
Η φίλη μου η Ράνια επιστρέφοντας από το χωριό της στην Κρήτη τον Άγιο Θωμά Ηρακλείου, που βρίσκεται κάτω από τον Ανατολικό Ψηλορείτη, στην εύφορη πεδιάδα του Ηρακλείου, έφερε μαζί της δύο κούτες καλούδια του χωριού και μαζί δώρο από την φίλη της την Έλλη, από το διπλανό χωριό την Αγία Βαρβάρα, ένα εξαιρετικό σπάνιο παρθένο ελαιόλαδο γεμάτο με βραβεία !!!
Η πρόταση της να φτιάξουμε μαζί το κλασσικό κρητικό γαμοπίλαφο και ένα ντάκο κρητικό, τον λεβέντη της γεύσης και να φάμε μαζί με τα παιδιά μας με έστειλε στα ουράνια…
Πρέπει να δοκιμάσεις αυτό το λάδι μου είπε…
Άρωμα, φάρμακο, ελιξίριο, φανταστικό, απερίγραπτο, αγνό, μοναδικό, σπάνιο… και τα κοσμητικά επίθετα έπεφταν βροχή πάνω στο μικρό λευκό μπουκαλάκι !
Η Έλλη, η φίλη μου, αγαπάει τόσο πολύ αυτό που κάνει μέχρι που βγαίνει στους κάμπους με τις ελιές και τους μιλάει, τους τραγουδάει, τις χαϊδεύει σαν τα παιδιά της…
Και αυτές άλλες γέρικες και άλλες στα νιάτα τους της το ανταποδίδουν με ότι καλύτερο έχει αυτός ο τόπος!
Ελίαμα το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο
Έτσι λοιπόν είπαμε να το δοκιμάσουμε στην αρχή μόνο του, σαν θεία κοινωνία, όπως πραγματικά του αξίζει! Επειδή έχουμε από ελάχιστες έως μηδενικές γνώσεις περί δοκιμασίας ελαιόλαδου βάλαμε μια μικρή ποσότητα σε ένα κουταλάκι και το δοκιμάσαμε κάπως όπως διαβάσαμε σε ένα σχετικό άρθρο.
Το πικρό και το πικάντικο είναι αρκετά έντονο τόσο ώστε να προκαλεί ένα ελαφρύ κάψιμο στο φάρυγγα και ο ελαφρύς βήχας έδειξε ότι οι φαινόλες υπήρχαν πλούσιες!
Η ποικιλία κορονέϊκη και η συγκομιδή εξαιρετικά πρώιμη.
Το Eliama έχει αρκετά έντονο φρουτώδες, σπάνιας έντασης, για αυτήν τη ποικιλία και τα αρώματα που κυριαρχούν είναι το φρεσκοκομμένο γρασίδι, φύλλα ελιάς, φύλλα ντομάτας και πιπέρι.
Όπως θα καταλάβατε είναι ένα σπάνιο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο!
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε το https://ellis-farm.com/
Και ξεκίνησε ή συνταγή …
Βγάλαμε όλα τα υλικά και τα απλώσαμε στον πάγκο.
Έπιασε το κρίθινο παξιμάδι με κοίταξε και γελώντας είπε…
Πρώτο δίλημμα… βρέχουμε τον ντάκο τον κρητικό λεβέντη, ή όχι…
Αποφάσισε άμεσα ότι τον βρέχουμε και πριν προλάβω να αντιδράσω, το πέρασε κάτω από την βρύση.
Τόσο όσο, είπε με αυστηρό ύφος και το έβαλε στο πιάτο!
Πρόσθεσε και λίγο από το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο αυτό από το μπουκάλι άρωμα!
Δεύτερο δίλημμα… τρίβουμε την ντομάτα ή την κόβουμε κομματάκια…
Πάλι μέσα σε δευτερόλεπτα είχε κοπεί η ντομάτα στην μέση και με γρήγορες κινήσεις τριβόταν πάνω από το κρίθινο κρητικό παξιμάδι. Και πάλι λίγο ελαιόλαδο…
Και έφτασε η σειρά της ξινομυζήθρας…
Έκοψε ένα μεγάλο κομμάτι και άρχισε να το θρυμματίζει πάνω από την ντομάτα.
Τέλος είπε, αλλά εγώ επέμενα να βάλουμε ακόμα λίγο ξινομυζήθρα, επειδή είμαι αθεράπευτος τυράς. Μου έκανε την χάρη με ακόμα ένα γενναίο κομμάτι, αλλά δήλωσε αυστηρά ότι ήταν υπερβολή!
Και τώρα ρίγανη από τα ορεινά της Αγίας Βαρβάρας, κάπαρη από την Πάρο, σταφιδοελιές, από τον Άγιο Θωμά και φυσικά ακόμα λίγο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο !
Άντε πάμε να τον απολαύσουμε στην βεράντα αγναντεύοντας μέχρι να βράσει το ζυγούρι για να φτιάξουμε το γαμοπίλαφο…
Οι ιστορίες
Η ημέρα μου πήγαινε απ’ το καλό στο καλύτερο και περιμένοντας το ζυγούρι άρχισαν οι ιστορίες για την Κρήτη, το χωριό της, την κρητική διατροφή, τα ήθη και τα έθιμα, πίνοντας τσίπουρα.
Την άφηνα να μιλάει συνέχεια και εγώ μάζευα σκηνές της κρητικής ζωής…
Φυσικά ντάκο θα βρείτε σε πολλές παραλλαγές, άλλες με τριφτή ντομάτα και άλλους με ψιλοκομμένη, άλλους με κρίθινο και άλλους με σταρένιο παξιμάδι, με ελιές ή χωρίς με κάπαρη ή με κρίταμο, άλλους με ξινομυζήθρα, γαλομυζήθρα ή άλλα κρητικά τυριά ανάλογα με την περιοχή που θα βρεθείτε, αλλά πάντα θα είναι ο ντάκος ο κρητικός λεβέντης της γεύσης, αυτή η υπέροχη κρητική σαλάτα – γεύμα !
Αλλά σας παρακαλώ σεβαστείτε την παράδοση μην βάζετε φέτα και τον αποκαλείτε ντάκο…
Θα ξεσηκωθούν τα κρητικά απανταχού πνεύματα και θα μας κοπανάνε με τις γκλίτσες !
Καλή σας όρεξη, καλή επιτυχία και να θυμάστε…
Ντάκος ίσον Κρήτη!
Κείμενα φωτογραφίες GiorgioGrigor
