Ο ψητός μπακαλιάρος τσιλαδιά είναι η κλασσική παραδοσιακή συνταγή της Μεσσηνίας για τον μπακαλιάρο. Οι άφθονες σταφίδες, που υπήρχαν στην περιοχή, και η ντομάτα μεταμορφώνουν το ψάρι σε ένα υπέροχο πιάτο εξαιρετικής νοστιμιάς.
Μία φίλη όταν της έστειλα την φωτογραφία του μπακαλιάρου τσιλαδιά μου είπε πω πω …
Πολλές σταφίδες “Οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸ εὖ
”
Αλλά εσείς μην ακούτε τέτοια, βάλτε μπόλικη σταφίδα, μαύρη κορινθιακή στον μπακαλιάρο σας και θα με θυμηθείτε…
Θα του δώσει μαζί με τα κρεμμύδια μια γεύση γλυκιά για να γλύφετε τα δαχτυλάκια σας.
Και στο τέλος θα τσιμπάτε τις σταφίδες μαζί με φρέσκο ψωμάκι στην απίθανη σαλτσούλα και θα ξεχάσετε και κορονοϊούς και όλα !!!
Ήταν το αγαπημένο πιάτο του πατέρα μου αλλά και από τα λίγα ψαρό-γεύματα που σαν παιδιά τρώγαμε με μεγάλη ευχαρίστηση.
Αυτήν την συνταγή, που η μητέρα μου έβαζε και πατάτες για να φτουρίσει και να χορτάσει η οικογένεια, αλλά να έχει και την αγαπημένη πατάτα των παιδιών, για πιο εύκολη αποδοχή του ψαριού, είναι αρκετά διαφορετική από την κανονική συνταγή η οποία γίνεται στο τηγάνι χωρίς πατάτες φυσικά.
Η συνταγή λέγεται ότι φτιάχτηκε για πρώτη φορά από τους εργάτες του λιμανιού της Καλαμάτας εκεί γύρω στα 1900 τότε που η σταφίδα ήταν το μεγαλύτερο εξαγώγιμο προϊόν της τότε Ελλάδας.Τότε που οι πληρωμές γινόντουσαν εν μέρη με ανταλλαγή προϊόντων και γινόταν μεγάλη εισαγωγή παστού μπακαλιάρου από το Ηνωμένο Βασίλειο, που έπαιρνε τις μεγαλύτερες ποσότητες της σταφίδας.
Τότε λοιπόν συνδύασαν τα δύο προϊόντα που υπήρχαν σε αφθονία και προέκυψε αυτή η εκπληκτική συνταγή η οποία καθιερώθηκε από τότε σαν τσιλαδιά Μεσσηνίας.
Γιατί άμα την πείτε σκέτη τσιλαδιά, αμέσως το μυαλό, άμα δεν είναι και από την Πελοπόννησο, πηγαίνει στην Κρητική τσιλαδιά που καμία σχέση δεν έχει με ψάρι…
Η κρητική τσιλαδιά είναι μία πηχτή από χοιρινό που συνηθίζεται να φτιάχνεται τα Χριστούγεννα ή μετά τα χοιροσφάγια.
Τι θα ψωνίσετε…
1 κιλό μπακαλιάρο παστό, φιλέτο
6 μεγάλες πατάτες ικανές να καλύψουν το ταψί σας
3-4 ντομάτες στον τρίφτη
3-4 ντομάτες, σε ροδέλες ανάλογα με το ταψί σας
1 κ.σ. πελτέ ντομάτας
1 κ.σ. θυμάρι
1 κ.σ. ζάχαρη
4 κρεμμύδια μεγάλα, χοντροκομμένα
250 ml ελαιόλαδο
200 γρ. σταφίδα μαύρη
4 φύλλα δάφνης
4 σκελίδες σκόρδο
1 κ.γ. πάπρικα γλυκιά
αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Πως θα το φτιάξουμε…
Εάν έχετε πάρει κανονικό παστό μπακαλιάρο, που είναι σαφώς γευστικότερος από τον βιομηχανικά ξαρμυρισμένο, τον ξαρμυρίζουμε με τον γνωστό τρόπο σε νερό για τουλάχιστον 24 ώρες.
Αν έχετε πάρει τον ξαρμυρισμένο απλά καθαρίζουμε το φιλέτο του μπακαλιάρου από τυχόν αγκάθια και κόκαλα, τον πλένουμε καλά και τον σκουπίζουμε να φύγουν τα πολλά νερά.
Συνήθως τον κόβω σε μερίδες αλλά και πολλές φορές βάζω τα φιλέτα ολόκληρα ειδικά αν είναι αυτά τα ξαρμυρισμένα που είναι και πιο μικρά.
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180 βαθμούς σε αντιστάσεις.
Κόβουμε τα κρεμμύδια σε χοντρές φέτες.
Σε ένα τηγάνι προσθέτουμε λίγο ελαιόλαδο και αρχίζουμε το σοτάρισμα των κρεμμυδιών.
Μετά από δύο τρία λεπτά χαμηλώνουμε την φωτιά και ρίχνουμε την ζάχαρη, το σκόρδο, την σταφίδα, το θυμάρι και τον πελτέ και συνεχίζουμε το σοτάρισμα σε χαμηλή φωτιά μέχρι να καραμελώσουν τα κρεμμύδια μας.
Προσθέτουμε την τριμμένη ντομάτα, την δάφνη, την πάπρικα, αλάτι και πιπέρι αφήνουμε να πάρει μία βράση και σβήνουμε την φωτιά.
Καθαρίζουμε και κόβουμε τις πατάτες σε ροδέλες ρίχνουμε λίγο ελαιόλαδο στο ταψί και τις στρώνουμε στον πάτο.
Κόβουμε και τις ντομάτες σε ροδέλες και τις στρώνουμε από πάνω από τις πατάτες και επάνω τους τοποθετούμε τα φιλέτα του μπακαλιάρου.
Βάζουμε στο φαγητό την σάλτσα που έχουμε ετοιμάσει, προσθέτουμε το υπόλοιπο ελαιόλαδο, τρίβουμε φρέσκο πιπέρι και αν χρειαστεί συμπληρώνουμε με λίγο νερό ώστε η σάλτσα να σκεπάζει τις πατάτες μας.
Ψήνουμε για σαράντα λεπτά περίπου, βασικά για να ψηθούν οι πατάτες, να δέσει η σάλτσα και να ανεβεί το λάδι στην επιφάνεια.
Βγάζουμε από τον φούρνο το σκεπάζουμε για 10 λεπτά να τραβήξει τα πολλά υγρά και να κρυώσει ελαφρά.
Σερβίρουμε χλιαρό με φρέσκο ζυμωτό ψωμί.
Φτιάξτε το και θα με θυμηθείτε στην πρώτη μπουκιά που οι γεύσεις θα πλημμυρίσουν τον ουρανίσκο σας!
